Pan Świata
  • leśny dziadek
    21.11.2014
    21.11.2014
    Szanowni Państwo,
    ostatnio modne jest w języku gazetowym i potocznym określenie leśny dziadek. Co ono właściwie oznacza i skąd się wzięło? Wydaje się, że użytkownicy rozumieją pod nim szeroką paletę znaczeń, aż po 'ktoś żałosny, marna postać'.
    Dziękuję z góry za odpowiedź.
    Łukasz
  • luty – lute
    8.02.2010
    8.02.2010
    Jak piszemy wyraz luty (miesiąc) w liczbie mnogiej?
  • małpa z brzytwą
    19.05.2004
    19.05.2004
    Co oznacza i skąd zostało zaczerpnięte określenie małpa z brzytwą? Czy w ogóle jest to powszechnie znany związek frazeologiczny, czy nie?
  • Maria Skłodowska-Curie
    4.09.2002
    4.09.2002
    Laureatka Nagrody Nobla to Maria Skłodowska-Curie. Wszystkie słowniki podają taka pisownię nazwiska polskiej noblistki. Dlaczego mamy wiec UMCS (Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej)? Czyżby do nazwy uniwersytetu wkradł się błąd? Trudno w to uwierzyć.
    Daniel Bożynski
  • moribund(a)
    26.04.2010
    26.04.2010
    Jak poprawnie spolszczyć łacińskie słowo moribundus, oznaczające osobę umierającą? Spotkałem się parę razy z formą moribund, jednak wydaje mi się, że lepiej brzmi (ten) moribunda – przez analogię do (tego) wagabundy (łac. vagabundus).
  • na Facebooku
    2.03.2012
    2.03.2012
    Szanowny Panie Profesorze,
    chciałam zapytać, jaka forma jest poprawna w przypadku używania słowa Facebook (nazwa własna zagranicznego portalu społecznościowego, który funkcjonuje na całym świecie pod tą nazwą). Używa się sloganu tłumaczonego z języka angielskiego („Find us on facebook”): „Znajdź nas na Facebook”, czy ta forma jest poprawna? Czy może „Znajdź nas na Facebooku”? Lub też… facebook-u?
    Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam serdecznie.
    Joanna Marquardt
  • niejasne słowa kolędy i Ewangelii
    27.02.2011
    27.02.2011
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w jednej z kolęd są słowa „Oddajmy za złoto wiarę”. Na lekcjach religii uczą, że jeśli już coś za coś oddawać, to najlepiej życie za wiarę, a przehandlowanie wiary, do tego jeszcze za dobra materialne, to coś nie do pomyślenia.
    Podobną konsternację wywołują słowa Ewangelii: „Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie”. Zawsze była mowa raczej o ubóstwie materialnym, a bogactwie duchowym.
  • Nie tylko koty się kocą
    9.04.2014
    9.04.2014
    Panie Profesorze!
    Ostatnio moi uczniowie zadali mi pytanie, dlaczego wydawanie na świat potomstwa przez samicę królika określa się czasownikiem kocić się. Zauważyliśmy, że podobnie mówi się o owcach, kozach itp. Skąd związek z kotem?
    Prosimy o rozwiązanie naszego problemu.
  • Novak Djokowic to naprawdę Nowak Dźokowić (Dziokowić)
    16.12.2015
    16.12.2015
    Najlepszy obecnie tenisista świata Novak Djokovic pochodzi z Serbii. Oryginalny serbski zapis jego nazwiska to Новак Ђоковић, zaś zgodnie z łacińskiem zapisem języka serbskochorwackiego – Novak Đoković. W polskiej literaturze przyjęło się stosować angielską i najczęściej spotykaną formą zapisu jest właśnie Novak Djokovic. Czasami trafiłem na taki zapis: Nowak Dzioković. Jaka jest reguła transkrypcji serbsko chorwackiego dźwięku [Ђ/Đ] na język polski, a co za tym idzie nazwiska tego tenisisty?
  • „Nowa usługa od Google”
    7.11.2008
    7.11.2008
    Szanowni Państwo!
    Coraz częściej spotykam się (w Internecie, telewizji) z użyciem przyimka od w dosyć dziwnym znaczeniu. Otóż od jest używane w celu określenia producenta towaru lub dostawcy usługi.
    – „Nowa usługa od Google”
    – „Notebook «Zrób-to-sam» od OCZ Technology”
    – „Żelazko od Rowenta” lub „od BRAUN”
    Takie użycie od bardzo mnie razi, wydaje się nienaturalne w naszym języku i jest raczej kalką z angielskiego. Co Państwo sądzicie o takim wykorzystaniu od?
    J. Mężyk
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego